Debby van den Bosch – Pedagogisch Begeleider KomKids

Het is vaak onduidelijk waar bepaalde voorwerpen horen. Veel kinderen weten wel de plaats van hun speeltjes in een rommelhoop en raken in de war als een volwassene ze nieuwe plaatsen geeft: het kind betrekken bij het opruimproces voorkomt dat het kind de speeltjes terug op hun oude plaats legt. Hierbij hoeft het kind niet zelf actief op te ruimen: aanwijzen van de nieuwe plaatsen is vaak voldoende.  Het is van belang dat kinderen opgroeien in een opgeruimde omgeving.  Kinderen gedijen op routine en structuur. Ze vinden het fijn om te weten wat er gaat gebeuren en willen graag dat dingen lopen zoals verwacht. Een rommelige kamer lijkt niet zo goed te zijn voor het concentratievermogen van kinderen. Een studie heeft aangetoond dat kinderen sneller afgeleid zijn als ze overal iets ‘interessants’ zien. En dat ‘interessants’ kan dus iets zijn dat rondslingert. Kinderen die al vanaf jonge leeftijd hebben geleerd om op te ruimen, voelen zich als volwassene zelfverzekerder dan leeftijdsgenoten die in een rommelige omgeving zijn opgegroeid.

Kinderen kunnen en willen veel dingen zelf doen. Als zij mogen helpen opruimen wordt die zelfstandigheid vergroot. Als wij het uit handen nemen, zal dit niet gebeuren. Kinderen zijn ook aantoonbaar succesvoller op school en in hun carrière als ze kunnen plannen en organiseren. Dit leren zij ook van het opruimen. Daarnaast leren kinderen zich sociaal opstellen. Je speelt samen, leeft samen, dan ruim je de zaken ook samen op. Door hen erbij te betrekken, leren zij hun verantwoordelijkheid te nemen over de spullen. En tenslotte wordt hun besluitvaardigheid getraind als zij leren om spullen weg te gooien. Kortom, genoeg redenen om kinderen te laten helpen met opruimen.

Je kan beginnen zodra het kind ontdekt dat er een wereld om zich heen bestaat. Meestal is dit als ze rechtop kunnen zitten. Het kind kan dan nog niet opruimen, maar door hem te betrekken bij het opruimproces zorg je ervoor dat hij het bewust meemaakt. Dit hoeft niet heel uitgebreid te zijn, omdat het kind zich nog maar even kan concentreren: praten tijdens het opruimen is al voldoende. Later kan dit uitgebreid worden door het kind te vragen het speelgoed te brengen en in de juiste doos te doen. Op kleuterleeftijd kunnen de meeste kinderen goed opruimen met wat begeleiding. Vanaf 6 jaar kunnen ze in staat zijn om zelfstandig op te ruimen

Het is aan te raden het ritme van het kind te volgen. Om goed te kunnen opruimen, moet een kind in staat zijn de wereld om zich heen te categoriseren. Bij sommigen is dit al heel jong, terwijl het bij anderen langer duurt. Elk kind heeft zijn ontwikkeling: de vaardigheden kunnen pas ontwikkeld worden als het kind er klaar voor is. Als ouder of opvoeder merk je al snel wanneer het kind er klaar voor is.